Obrona praw kobiet w wojsku

Decyzją z dnia 31 października 2023 r .nr 120.MON Minister Obrony Narodowej utworzył

Radę do Spraw Wojskowej Służby Kobiet jako przedstawicielstwo żołnierzy – kobiet pełniących zawodową służbę wojskową będące organem opiniodawczo-doradczym Ministra Obrony Narodowej w sprawach dotyczących zawodowej służby wojskowej kobiet.

Ponadto ww. decyzja MON pozwala na wybór (począwszy od szczebla brygady) przez kobiety żołnierzy nieetatowego pełnomocnika zajmującego się sprawami zawodowej służby wojskowej kobiet, zwanego dalej „Pełnomocnikiem do Spraw Wojskowej Służby Kobiet”.

Rada do Spraw Wojskowej Służby Kobiet

Kadencja Rady wynosi 5 lat i rozpoczyna się z dniem 1 stycznia roku następującego po jej wyborze. W skład Rady wchodzą żołnierze – kobiety pełniące zawodową służbę wojskową, wyłaniane w ramach zebrań wyborczych z następujących struktur resortu obrony narodowej:

1. Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych w Warszawie wraz z podległymi jednostkami organizacyjnymi – 10 członkiń;
2. Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych w Warszawie wraz z podległymi jednostkami organizacyjnymi – 1 członkini;
3. Dowództwo Wojsk Obrony Terytorialnej w Zegrzu wraz z podległymi jednostkami organizacyjnymi – 2 członkinie;
4. Inspektorat Wsparcia Sił Zbrojnych w Bydgoszczy wraz z podległymi jednostkami organizacyjnymi – 2 członkinie;
5. Dowództwo Garnizonu Warszawa w Warszawie wraz z podległymi jednostkami organizacyjnymi – 1 członkini;
6. Komenda Główna Żandarmerii Wojskowej w Warszawie wraz z podległymi jednostkami organizacyjnymi – 1 członkini;
7. Dowództwo Komponentu Wojsk Obrony Cyberprzestrzeni w Legionowie wraz z podległymi jednostkami organizacyjnymi – 1 członkini;
8. Centralne Wojskowe Centrum Rekrutacji w Warszawie wraz z podległymi jednostkami organizacyjnymi – 2 członkinie;
9. pozostałe jednostki organizacyjne – 4 członkinie, w następujących grupach:
   1. niewymienione w pkt 1-8 jednostki organizacyjne podległe Ministrowi Obrony Narodowej wymienione w obwieszczeniu Ministra Obrony Narodowej w sprawie wykazu jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych – 1 członkini,
   2. jednostki organizacyjne nadzorowane przez Ministra Obrony Narodowej wymienione w obwieszczeniu Ministra Obrony Narodowej w sprawie wykazu jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych- 3 członkinie, w tym 2 członkinie z uczelni wojskowych, z których jedna jest reprezentantką żołnierzy zawodowych – kobiet pełniących zawodową służbę wojskową na czas kształcenia się w uczelni wojskowej, a druga żołnierzy zawodowych – kobiet zajmujących stanowiska służbowe w uczelni wojskowej;
10. komórki organizacyjne Ministerstwa Obrony Narodowej, zwane dalej „komórkami organizacyjnymi” – 2 członkinie.

Rada składa się z Przewodniczącej Rady, dwóch Wiceprzewodniczących Rady oraz Członkiń Rady. Rada obraduje na posiedzeniach, w których oprócz Członkiń Rady biorą udział ich Zastępczynie oraz inne zaproszone przez Przewodniczącą Rady osoby.

Do zadań Rady należy:

1. przedstawianie Ministrowi Obrony Narodowej stanowiska, w formie uchwał, w zakresie spraw związanych z pełnieniem przez kobiety zawodowej służby wojskowej;
2. przygotowywanie na zlecenie Ministra Obrony Narodowej analiz dotyczących pełnienia zawodowej służby wojskowej przez żołnierzy – kobiety;
3. identyfikowanie czynników mających wpływ na pełnienie zawodowej służby wojskowej przez żołnierzy – kobiety;
4. prowadzenie działań edukacyjnych;
5. stała współpraca z Koordynatorem do Spraw Równego Traktowania w resorcie obrony narodowej w zakresie spraw związanych z pełnieniem przez żołnierzy – kobiety zawodowej służby wojskowej, w szczególności poprzez: organizowanie wspólnych spotkań środowiskowych, prowadzenie szkoleń tematycznych oraz działań o charakterze edukacyjno-informacyjnym;
6. współpraca z jednostkami organizacyjnymi, organami przedstawicielskimi żołnierzy zawodowych, organizacjami pozarządowymi, instytucjami państwowymi i międzynarodowymi wraz z ich wyspecjalizowanymi agendami w zakresie wymiany doświadczeń wynikających z pełnienia zawodowej służby wojskowej przez żołnierzy – kobiety;
7. opracowywanie propozycji szczegółowych rozwiązań prawnych związanych z pełnieniem zawodowej służby wojskowej przez żołnierzy – kobiety;
8. informowanie żołnierzy – kobiet o działaniach podejmowanych przez Radę w zakresie spraw wynikających z pełnienia zawodowej służby wojskowej przez żołnierzy – kobiety;
9. promowanie zawodowej służby wojskowej żołnierzy – kobiet;
10. opracowywanie dokumentów niezbędnych do jej funkcjonowania;
11. powoływanie według potrzeb ze swojego składu zespołów pomocniczych niezbędnych do jej funkcjonowania.

Kandydatką na Członkinię Rady może być żołnierz – kobieta, pełniąca zawodową służbę wojskową nie krócej niż 6 lat. Kandydatki na Członkinię Rady zgłaszają się samodzielnie w komórkach i jednostkach organizacyjnych. Na podstawie ich zgłoszeń kierownik komórki lub jednostki organizacyjnej organizuje zebranie wyborcze niższego szczebla, mające na celu wyłonienie reprezentantki tej komórki lub jednostki organizacyjnej.

Na zebraniu wyborczym, wybiera się jedną kandydatkę na Członkinię Rady spośród zgłoszonych kandydatek. Wyboru dokonuje się w głosowaniu tajnym, zwykłą większością głosów, w obecności co najmniej 1/2 stanu osobowego żołnierzy zawodowych – kobiet służących w danej komórce lub jednostce organizacyjnej. Zebranie wyborcze niższego szczebla należy przeprowadzić do końca września roku kalendarzowego, w którym kończy się kadencja Rady. W przypadku braku zgłoszeń kandydatek na Członkinię Rady wyborów nie przeprowadza się. W uczelniach wojskowych wybiera się odrębnie kandydatkę na Członkinię Rady spośród żołnierzy zawodowych – kobiet pełniących zawodową służbę wojskową na czas kształcenia się w uczelni wojskowej oraz kandydatkę na Członkinię Rady spośród żołnierzy zawodowych – kobiet etatowo pełniących zawodową służbę wojskową w uczelni wojskowej. W przypadku kandydatek na Członkinię Rady wybieraną spośród żołnierzy zawodowych – kobiet kształcących się w uczelni wojskowej limit stażu zawodowej służby wojskowej nie obowiązuje.

Do zadań Przewodniczącej Rady należy:

1. koordynowanie prac Rady oraz reprezentowanie jej wobec Ministra Obrony Narodowej;
2. zwoływanie posiedzeń Rady, nie rzadziej niż raz na kwartał;
3. przewodniczenie obradom Rady;
4. opracowanie, w uzgodnieniu z Dyrektorem Centrum Operacyjnego Ministra Obrony Narodowej do dnia 30 listopada roku poprzedniego Rocznego Planu Działalności Rady na rok następny;
5. dokumentowanie prac Rady;
6. opracowanie i przedłożenie Ministrowi Obrony Narodowej sprawozdania z działalności Rady, w terminie do dnia 30 marca za rok poprzedni;
7. opracowywanie i inicjowanie przedsięwzięć szkoleniowo-edukacyjnych oraz programów resortowych, podnoszących poziom świadomości zbiorowej w obszarze zawodowej służby wojskowej kobiet;
8. udział w szkoleniach, konferencjach, warsztatach i innych formach wymiany doświadczeń na forum krajowym i międzynarodowym w zakresie zawodowej służby wojskowej kobiet;
9. stała współpraca z Koordynatorem do Spraw Równego Traktowania w resorcie obrony narodowej w zakresie zadań określonych w § 7 pkt 5 oraz Przewodniczącym Prezydium Organów Przedstawicielskich Żołnierzy Zawodowych w zakresie zadań realizowanych przez Radę;
10. reprezentowanie żołnierzy zawodowych – kobiet wobec Ministra Obrony Narodowej, innych organów władzy publicznej i organizacji pozarządowych;
11. ocenianie stanu przestrzegania praw żołnierzy zawodowych – kobiet;
12. analiza oraz gromadzenie danych na temat sytuacji żołnierzy zawodowych – kobiet w środowisku służbowym;
13. opiniowanie projektów aktów prawnych dotyczących zawodowej służby wojskowej kobiet;
14. współpraca z instytucjami państwowymi i międzynarodowymi oraz ich wyspecjalizowanymi agendami w zakresie wymiany doświadczeń wynikających z pełnienia zawodowej służby wojskowej przez kobiety;
15. upowszechnianie i koordynowanie w resorcie obrony narodowej zadań wynikających z krajowych i międzynarodowych regulacji dotyczących zawodowej służby wojskowej kobiet;
16. działalność promocyjna na rzecz zawodowej służby wojskowej kobiet.

Do zadań Członkiń Rady należy:

1. udział w posiedzeniach Rady;
2. organizacja, po uzyskaniu zgody właściwego kierownika jednostki organizacyjnej, we współpracy z Pełnomocnikami, o których mowa w § 27, spotkań środowiskowych z żołnierzami – kobietami pełniącymi zawodową służbę wojskową;
3. zbieranie, archiwizowanie, aktualizowanie i przesyłanie drogą służbową do Przewodniczącej Rady, zbiorczych danych Pełnomocników, o których mowa w § 27, z merytorycznie nadzorowanych jednostek organizacyjnych;
4. nadzór merytoryczny nad przydzielonymi Pełnomocnikami, o których mowa w § 27;
5. prowadzenie dla Pełnomocników, o których mowa w § 27, szkoleń w zakresie zawodowej służby wojskowej kobiet;
6. przekazywanie informacji o pracach Rady, w tym o opiniowanych dokumentach mających wpływ na służbę żołnierzy zawodowych – kobiet;
7. praca w powołanych zespołach pomocniczych, o których mowa w § 7 pkt 11, lub zespole, o którym mowa w § 36;
8. zbieranie od Pełnomocników, o których mowa w § 27, informacji dotyczących zawodowej służby wojskowej kobiet oraz raportów, o których mowa w § 33, i przesłanie ich drogą służbową w zbiorczym raporcie odpowiednio do dnia 15 sierpnia za pierwsze półrocze oraz do dnia 15 lutego za drugie półrocze roku poprzedniego do Przewodniczącej Rady;
9. przesyłanie drogą służbową do końca lutego do Przewodniczącej Rady raportu z prac na rzecz Rady za poprzedni rok;
10. praca i udział w przedsięwzięciach promocyjnych organizowanych przez Radę;
11. działalność promocyjna na rzecz zawodowej służby wojskowej kobiet.

Pełnomocnik do Spraw Wojskowej Służby Kobiet

Wybory na Pełnomocnika do Spraw Wojskowej Służby Kobiet odbywają się spośród żołnierzy zawodowych – kobiet jednostek organizacyjnych oraz im podległych. Kandydatką na Pełnomocnika do Spraw Wojskowej Służby Kobiet może być żołnierz – kobieta pełniąca zawodową służbę wojskową nie krócej niż 5 lat, która pełni zawodową służbę wojskową w jednostce organizacyjnej, w której organizowane jest zebranie wyborcze albo jednostce podległej. Wyboru Pełnomocnika do Spraw Wojskowej Służby Kobiet dokonuje się podczas zebrania wyborczego zwołanego przez kierownika jednostki organizacyjnej na wniosek co najmniej trzech żołnierzy zawodowych – kobiet uprawnionych do uczestnictwa w tym zebraniu. Wyboru dokonuje się zwykłą większością głosów.

Do zadań Pełnomocnika do Spraw Wojskowej Służby Kobiet należy:

1. inicjowanie przedsięwzięć w zakresie organizacji spotkań środowiskowych z żołnierzami zawodowymi – kobietami w jednostce organizacyjnej i przewodniczenie im – spotkania środowiskowe organizowane są po uzyskaniu zgody kierownika jednostki organizacyjnej, w której Pełnomocnik do Spraw Wojskowej Służby Kobiet pełni funkcję;
2. obrona praw żołnierzy – kobiet pełniących zawodową służbę wojskową i reprezentowanie ich interesów wobec przełożonych;
3. bieżące monitorowanie sytuacji żołnierzy zawodowych – kobiet, sporządzanie informacji oraz półrocznych raportów dotyczących zawodowej służby wojskowej kobiet;
4. informowanie żołnierzy – kobiet w jednostce organizacyjnej o działaniach podejmowanych w resorcie obrony narodowej dotyczących zawodowej służby wojskowej kobiet;
5. udział w szkoleniach dla Pełnomocników do Spraw Wojskowej Służby Kobiet;
6. sporządzanie notatki z każdego spotkania środowiskowego oraz po zapoznaniu się z nią przez kierownika jednostki organizacyjnej, w której Pełnomocnik do Spraw Wojskowej Służby Kobiet pełni funkcję, przesłanie jej drogą służbową do nadzorującej Członkini Rady;
7. udział w przedsięwzięciach promocyjnych organizowanych przez Radę;
8. działalność promocyjna na rzecz zawodowej służby wojskowej kobiet.