Zgodnie z art. 18 (3a) Kodeksu pracy, pracownicy powinni być równo traktowani w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, w szczególności bez względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony, zatrudnienie w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy.
Równe traktowanie w zatrudnieniu oznacza niedyskryminowanie w jakikolwiek sposób, bezpośrednio lub pośrednio, z powyższych przyczyn. Idąc za wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 9 maja 2019 r. (sygn. akt III PK 50/18, OSNP 2020, nr 5, poz. 42), „pod pojęciem „zasady równego traktowania w zatrudnieniu” z art. 18 (3d) k.p. należy rozumieć zarówno dyskryminację ze względu na niedozwolone kryterium różnicujące (art. 18 (3a) k.p.), jak i inne, poza dyskryminacją, przypadki nierównego traktowania w zatrudnieniu. (…) Zasady tej nie należy redukować do zakazu dyskryminacji ze względu na niedozwolone kryterium różnicujące, ponieważ zasada ta obejmuje także inne, poza dyskryminacją, przypadki niedozwolonego nierównego traktowania w zatrudnieniu”. Można więc złamać zasadę równego traktowania w zatrudnieniu poprzez traktowanie pracownika inaczej ze względu na coś innego niż np. płeć, wiek, czy zatrudnienie w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy. Mówiąc inaczej – przepis nie wskazuje wszystkich niedozwolonych kryteriów różnicujących.
Jaka jest różnica między dyskryminacją a nierównym traktowaniem?
Dyskryminacja to kwalifikowana postać nierównego traktowania. Co więcej, „przepisy Kodeksu pracy odnoszące się do dyskryminacji nie mają zastosowania w przypadkach nierównego traktowania niespowodowanego przyczyną uznaną za podstawę dyskryminacji. Jeśli zatem pracownik zarzuca naruszenie przepisów odnoszących się do dyskryminacji, to powinien wskazać przyczynę, ze względu na którą był dyskryminowany, a przynajmniej okoliczności pozwalające na identyfikację takiej przyczyny” (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 maja 2019 r., sygn. akt III PK 50/18, OSNP 2020, nr 5, poz. 42).
